19 Ocak 2021 Salı
Sağlık Eğitiminde Yeni Nesil Yöntemler: Simülasyon VR, AR, MR
İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, Öğr. Gör. Nadiye Camcı Sağlık Eğitimde VR hakkında bilgi verdi.
Bilgi teknolojisindeki gelişmeler, öğrenme-öğretme süreçlerinde kullanılan yöntemler ve teknikler de dahil olmak üzere eğitim ortamlarını hızla etkilemektedir. Sağlık öğrencilerinin uygulamalı eğitimlerinde kullanılan maket ve simülatörlerden meydana gelmektedir. Simülasyon uygulamaları; öğrencinin, gerçek hastaya müdahele ediyor gibi , bu gerçek hastanın riskini almadan sanal ve de yapay olarak beceriye sahip olduğu bir eğitim yöntemidir. Bu durumda simülasyona dayalı eğitimler , bilgiyi beceriye dökmede güvenli bir ortamda verilmesini hedeflemektedir. Sağlık okullarının laboratuvar ortamlarında kullanılan simülasyon uygulamaları , klinik becerilerin geliştirilmesi, bilgi ile becerinin birleşerek hayat bulması ve öğrencilerin kötü tecrübelerden uzak kalabilmesi için önemlidir. Sağlık eğitiminde öğrenme hedefi ne uygun olarak farklı simülasyon uygulamalarının kullanıldığı bilinmektedir. Kullanılan bu simülasyon uygulamaların neler olduklarına baktığımızda düşük–yüksek özellikteki simülatörler, interaktif vaka simülatörleri, video, DVD, simülasyon yazılımları, bilgisayar tabanlı simülasyon ve sanal gerçekliğin yer aldığını görmekteyiz.
Eğitimde kullanılan simülasyonların tarihi 1956 lı yıllarda Morton Heilig in buluşu ile başlar. Duyulara hitap eden Sensorama isminde bir makinesi ne yazık ki bulunduğu dönemin imkanları çok elverişli olmadığından kullanılması mümkün olmadı.
Morton Heilig ‘in daha sonraları 1960 yıllarda tekrar geliştirdiği Telesphere mask sahasının bir ilki olmayı başarmıştır. Tabiki 1960 lı yıllardan bu günümüze gelmeleri oldukça uzun zaman almıştır.
Sanal Gerçeklik
Sanal gerçeklik hakkında eğitim öğretim ortamında teknoloji kullanılarak oluşturulan kurgular ile gerçek ve hayalin birleştirilmesidir. Sanal öğrenme laboratuvar ortamlarında ,günümüzdeki gelişen teknolojinin etkisiyle eğitim-öğretime dahil edilmesi ile beraber öğrencilerin öğrenme deneyimlerini geliştirmek amacı ile oluşturulmuş ortamlardır. Sanal öğrenmede kullanılan araçlar teknoloji ile beraber gelişim göstermektedir. Son olarak sanal gerçeklik teknolojilerin eğitim-öğretim ortamlarına dahil edilmeye hazır durumda olduğu ve eğitsel kazanım bakımdan yüksek potansiyel taşıdığı görülmektedir.
Farklı firmalar Oculust Quest, Nintendo VR ,Playstation VR ,Lenovo Mirage solo gibi işin içinde dir. Eğitimi bu araç gereçlerle bir oyun haline getirile bilir . Eğitim bu şekilde hem eğitici hemde eğlenceli olabilir.
Sanal gerçeklik uygulamalarında esas olan mevcut fiziki ortamımızdan çeşitli enstrümanlarla önceden tanımlanan sanal ortama geçiş sağlamaktadır. Sanal gerçeklik uygulamalarından oluşturulan sanal ortam 2 boyutlu ya da 3 boyutlu olarak organize edilebilir.
Artırılmış Gerçeklik
Artırılmış gerçeklik , yaşadığımız dünyadaki ortamın ve dahilindekilerin ,bilgisayar imkanlarıyla oluşturulan ; ses, görüntü, grafik ve GPS verileriyle zenginleştirilerek oluşturulan canlı veya cansı fiziksel görünümdür. Artırılmış gerçekliğin oluşması bilgisayar aracılığı ile gerçeğin abrtılarak arttırılmasıdır.
Karma Gerçeklik ( Mixed Reality )
Karma gerçeklik ,bu tanım fiziksel nesneler ve dijital nesnelerin beraber ve gerçek zamanlı olarak birleştirildiği yeni ortamlar oluşturulmasıdır. Kullanıla bilecek görselleştirmeler oluşturmak amacı ile gerçek ve sanal dünyaların bir araya getirilmesidir. Karma gerçeklik sadece fiziksel veya sanal dünyada olmamakla beraber, gerçeklik ve sanal gerçekliğin bir karışımıdır.
Pandeminin sağlık Eğitimine Getirdikleri
Pandeminin sağlık eğitimine getirdiği bir sorun olarak sağlık eğitiminin aksamadan devam ettirilmesi. Buda eğitimin dijitallaşmesini gerektiren bir bulgudur. Bununla beraber 7/24 sürdürülebilir 24 saat erişim olmalıdır. Kaliteli ve ulaşılabilir olmalıdır .Herkesin erişebilmesi için düşük maliyetli olmalıdır.
Sanal gerçekliğin ,geleneksel eğitim veya çevirimiçi veya çevirim dışı dijital eğitim gibi diğer dijital eğitim türleri ile karşılaştırıldığında sağlık profosyonellerinin müdahele sonrası bilgi ve beceri sonuçlarını iyileştirdiğini gösteren kanıtlar bulundu.
Zhu ve arkadaşları arttırılmış gerçeklik uygulamalrı üç farklı öğrenme teorisi;yerleşik öğrenme, deneyimsel öğrenme ve dönüştürücü öğrenme çoklu öğrenme modellerinin geliştirilmesine vurgu yapılmaktadır.
Kerner ve arkadaşları , öğrencilere endotrakeal entübasyon için uygun tekniği öğretmek üzere anatomik olarak doğru hava yolları oluşturmak için manyotik rezonans temelli görüntüleri kullandı.
Bilgisayar teknolojilerindeki gelişmelere bağlı olarak tıbbi simülasyon, sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik pek çok alanda kullanmaya başlanmıştır. Teknolojik yöntem pandeminin bizlere bıraktığı ve alışmamız gereken yeni dünya düzeninde ,sağlık eğitiminde önemli bir boşluğu dolduracaktır.(1)
Tüm bu yeni eğitim metodları sağlık alanında hasta ve öğrenci eğitiminde cerrahi metodların uygulamasında ,çeşitli hastalıkların tedavisi gibi pek çok kulvarda uygulanmaktadır. Pandemi nedeniyle hasta çalışması yapamayan staja çıkamayan öğrencilerin bu simülatör çalışmaları çok yerinde ve verimli olacaktır.
