Daha önce, bu tür hücre tipi dönüşümü ile ilgili deneyler, petri kaplarında ve vücut dışında yapılmaktaydı. Test için kullanılan hücreler vücuttan çıkarılıp, laboratuvarda dönüştürülüp vücuda tekrar yerleştirilse bile, bu yeni hücreler genellikle bağışıklık tepkisine neden olmakta ve reddedilmekteydi. Chandan Sen'in yöntemi sayesinde dönüşüm tamamen vücudun içinde gerçekleştirilmekte ve bağışıklık tepkisi oluşturmamaktadır.
Chandan Sen'in denemeleri ilk olarak farelerde ve domuzlarda cilt hücrelerine uygulanmıştır. İlk adım olarak, nanoçip etkilenen bölgeye yerleştirilmektedir. Çip cilde temas ettiğinde, saniyenin onda birinden daha az süren bir elektrik akımı kullanarak yüzey hücrelerine sentetik DNA parçacıklarını göndermektedir. Sentetik DNA'nın genetik kodu istenen sonuca bağlı olarak değişmektedir. Örneğin, araştırmacılar cilt hücrelerini sinir hücrelerine dönüştürmek istiyorsa, cilt hücrelerini kemik hücrelerine dönüştürmek için kullandıklarından farklı bir kod kullanılmaktadır.
Chandan Sen’in deneylerinden biri, bir farenin yaralı bacağını başarıyla iyileştirmesi olmuştur. Farenin bacağında kan akışı eksikliği gözlemlendiğinden, araştırmacılar cilt hücrelerini kan damarlarını oluşturan endotel hücrelerine değiştirecek DNA'yı yerleştirmiştir. Bir haftalık tedavi içinde, fare bacağından tekrar kan aktığı gözlemlenmiştir. Süreç sadece yaralanmanın yapıldığı bölgedeki yerel hücreleri yeniden programlamakla kalmayıp aynı zamanda bu durumdan tüm bacak etkilenmiştir. Bunun sebebi ise farenin vücudunun da kendisini onarmak için bazı onarım-yenileme mekanizmasını kullanmasıdır.
Sen bu deneyle ilgili ;“Vücudun kendini onarması için uyguladığı bazı adımlar vardır ve burada olan, vücudun onarma sistemine olumlu bir şekilde katkı sağladığımız anlamına geliyor.” şeklinde açıklama yapmıştır.
Farenin ayağı ile yapılan deneyde, farenin bağışıklık sistemi enjekte edilen DNA'dan ipuçlarını almış olup daha hızlı iyileşmesi için kendi yeni hücrelerini üretmiştir. Ancak, vücudun her zaman olumlu bir şekilde yanıt vermeyebilir Bu yüzden daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Doku hasarı ve doku onarımı konusunda uzman olan Robert Diegelmann, Sen’in çalışmalarının heyecan verici olduğunu belirtmektedir. Sen ve ekibi bu konudaki araştırmalarına devam etmeyi planlamakta olduklarını ve deneylerin gelecek yıllarda insanlar üzerinde de deneyip sonuçlarını görmek istemektedirler.
Öğr. Gör. Aylin Çetin
Biyomedikal Cihaz Teknolojisi Program Başkanı
