26 Eylül 2021 Pazar
Çocuklarda Bilinçli Farkındalık
Bilinçli farkındalık, yaşadığımız anı ve o anda etrafta yaşananları olduğu gibi fark etme ve yargılamadan kabul etme durumudur. Farkındalık doğduğumuzdan beri kaygıyı en aza indirmeye ve mutluluğu artırmaya yardımcı olur. Zorluklar, dünyaya geldiğimiz andan itibaren bize eşlik eder.
Bebekler aç ve yorgun olarak dünyaya gelirler. Yeni yürümeye başlayan çocuklar dil becerileri ve öz-kontrolle ilgili olarak mücadele verirler. Ve çocuklar ergenlik çağına gelince hayat daha da karmaşık hal alır. İlişki kurmak ve geliştirmek, okula adapte olmak ve bağımsızlık mücadelesi vermek, yani büyümenin kendisi doğal olarak her çocuk için stresli durumlar yaratır. Dolayısıyla, her gelişim aşamasında farkındalık; kaygıyı azaltmak ve mutluluğu artırmak için yararlı bir araç olabilir. Yargılayıcı olmayan bir şekilde şimdiki ana dikkat etmeyi vurgulayan bir teknik olan farkındalık, son yıllarda popüler bir ana akım olarak ortaya çıktı. Çocukların, farkındalık çalışmalarından fayda elde etmeye en uygun grup olduğu söylenebilir. Yaşamın erken dönemlerinde kazanılan alışkanlıklar, yetişkinlikteki davranışları şekillendirir. Yetişkinlerse, çocuklara dikkatli bir şekilde; barışçıl, kibar ve kabul edici olma alışkanlığını kazandırma fırsatına sahipler.
Bilinçli farkındalık çalışmaları çocuklara, hayatta karşılaşabilecekleri zorlukları hafif atlatmaları konusunda fayda sağlayabilir. Aynı zamanda onlara şimdiki zamanda olmanın güzelliğini hissetme olanağı sağlar. Farkındalığın çocuklar için bu kadar etkili olmasının bir nedeni de, beyin gelişimiyle açıklanabilir. Beynimiz hayatımız boyunca sürekli gelişirken, prefrontal devrelerdeki bağlantılar en hızlı şekilde çocukluk döneminde oluşur. Odaklanma ve bilişsel kontrol gibi prefrontal korteks tarafından kontrol edilen becerileri destekleyen farkındalık, bu nedenle çocukluk döneminde öz-düzenleme, yargılama ve sabır gibi becerilerin gelişimi üzerinde özel bir etkiye sahiptir. Farkındalık, dışarıdan temin edilebilecek bir şey değildir.
Ebeveynler ve bakım verenlerin kendilerinin de bilinçli farkındalık çalışmaları yapması, bir çocuğa farkında olmayı öğretmenin en iyi yoludur. Nefes egzersizleri, bir yere gidip gelirken geçtiği yollar, etrafta gördüğü renkler, duyduğu sesler, yediği yemeğin tadı, bilinçli farkındalık uygulamaları arasındadır. Bütün bu çalışmaları yaparken duygulara odaklanmak, çocuğun duygularını tanımasına ve kabul etmesine destek olmak çok önemlidir. Elbette ebeveyn olmak zaman zaman stresli bir deneyim olarak yaşantılanabilir. Çocuk yetiştirenler için, bilinçli farkındalık egzersizleri yapmak; ideal olarak günde birkaç dakika olsa bile farkındalık meditasyonu yapmak, bakım verenlerin sadece mutluluk ve kabul becerilerini yeni nesillerle paylaşmalarına değil, aynı zamanda kendileriyle daha iyi iletişim kurmalarına olanak sağlamaktadır.
Öğr. Gör. Kamala KHALINBAYLI
