Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu - shmyo@gelisim.edu.tr

Tıbbi Laboratuvar Teknikleri








 Polimeraz Zincir Reaksiyonu


İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Tıbbi Laboratuvar Teknikleri Program Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Arzu Özgen polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ile ilgili detaylı bilgiler verdi.


Dr. Öğr. Üyesi Arzu Özgen Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR)'nun spesifik bir DNA dizisinin in-vitro koşullarda milyarlarca kopyasının birkaç saati alan bir zaman dilimi içerisinde çoğaltılmasında kullanılan bir yöntem; günümüzde başta moleküler biyolojik ve biyoteknolojik araştırmalar olmak üzere adli tıpta ve tıpta teşhis amaçlı olarak tıbbi laboratuvar uygulamalarında yaygın olarak kullanılan bir teknik olduğunu ifade etti.
 
Özgen PZR’nin yapısı ve kullanım alanları ile ilgili ifadelerine şöyle devam etti:
 
"PZR genel olarak çift zincirli bir yapıya sahip olan DNA molekülünün tek zincirli hale gelmesini içeren denaturasyonu, çoğaltılması istenilen özel DNA dizisine spesifik olarak tasarlanmış primerlerin DNA dizisine bağlanmasını diğer bir ifadeyle annealing ve DNA polimeraz enzimi ile zincirin uzamasını içeren aşamalardan oluşmaktadır. Bakteri ve virüs gibi enfeksiyöz mikroorganizmaların sebep olduğu bulaşıcı hastalıkların teşhisinde PZR oldukça önemli bir teknik olarak karşımıza çıkar. Burada hem hastalık sebebi olan mikroorganizmalar hem de laboratuvar koşullarında kültüre edilemeyen hastalık etmeni enfeksiyöz ajanların tespiti mümkün olmaktadır."
 
"PZR’nin kullanım alanlarına diğer bir örnek olarak doğum öncesi dönemde bebeklerde olması muhtemel genetiksel anomalilerin taranması verilebilir. Ayrıca onkogenlerdeki mutasyonların belirlenmesiyle hastalığı tanısının konulabilmesine ve tedavi yollarının belirlenebilmesine yardımcı olmaktadır. PZR’nin en önemli uygulama alanlarından birisi olan Adli Tıpta ise faili meçhul olaylar aydınlatılabilmekte ve ayrıca ebeveyn belirlenmesine de katkıda bulunmaktadır.
Elbette PZR tekniğinde de bazı sınırlamalar bulunmaktadır. Bunlardan birisi çoğaltılması istenilen spesifik DNA dizisine ait nükleotid sırasına ait kapsamlı bir bilgiye sahip olunmasıdır. Bir diğer önemli sınırlama ise PZR tekniğinin son derece hassasiyete sahip olmasıdır ki bu noktada çalışmalar en ufak bir kontaminasyon ihtimalini dahi ortadan kaldıracak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır."