Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu - shmyo@gelisim.edu.tr

Ortopedik Protez ve Ortez








 Halluks Valgus Deformitesi Ve Ortez Yaklaşımı


İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğr. Gör. Şabo KESLER, halluks valgus deformitesi ve tedavi yaklaşımlarıyla alakalı bilgi verdi.


Halluks valgus ya da başparmak çıkıntısı, ayak başparmağının içeri doğru dönmesi ile birlikte birinci parmakta bulunan tarak kemiğinin dışarı doğru dönmesiyle oluşan bir ayak deformitesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Halluks valgus deformiteli kişilerde basış bozukluğu görülebilmektedir. Basma bozukluğu sonucunda ayak tabanında ağrılı nasır gelişimi görülme ihtimali yüksektir. Başparmakta meydana gelen bu çıkıntılı durum ve ağrı hastalarda ayakkabı giymeyi ve yürümeyi güçleştirerek hayatı olumsuz yönde etkilemektedir.

Halluks valgus, 1.metatarsofalangeal eklemde meydana gelen dejeneratif değişikliklerle birlikte metatarsal kemiğin distal ucunun medialinde genişleme, morton nöroması, bunyon, çekiç parmak deformitesi gibi çoklu problemlerin de dahil olduğu bir deformitedir. Ayak parmaklarında şekil bozukluğu, ağrı, kızarıklık ve huzursuzluk halluks valgus deformitesinde görülen başlıca belirtiler arasında yer almaktadır. Genellikle aile bireyleri arasında genetik olarak aktarılan bir sağlık sorunudur. Bununla birlikte uygun olmayan (özellikle dar ve yüksek topuklu) ayakkabıların giyilmesi  deformitenin gelişiminde rol oynamaktadır. Ancak geniş alçak topuklu rahat ayakkabı giyimine rağmen deformite görülebilme ihtimali de bulunmaktadır. Halluks valgus deformitesi herkeste görülebilmektedir. Özellikle kentlerde yaşayan, sivri burunlu ve topuklu ayakkabı giyen kadınlarda çok daha sık karşımıza çıkmaktadır.

Halluks valgus deformitesi için farklı tedavi yaklaşımlarının bulunduğunu söyleyen Öğr. Gör. Şabo KESLER,  en sık ve ilk olarak önerilen yaklaşımın makaralar olduğunu belirtti. Ancak birinci ve ikinci parmak arasına yerleştirilen bu makaraların düzeltici kuvvetlerinin yetersiz gelme ihtimali olduğunu bunun için de makaraların tabanlığa sabitlenmesinin daha sağlıklı olacağını sözlerine ekledi. Kullanılan ortezlerin veya ayakkabıların deformiteyi düzeltmediğini fakat ilerlemesinde ve rahatsızlığın giderilmesinde etkin olduğunu ifade edip, bu konuda hastaların bilgilendirilmesinin son derece önemli olduğunu aktardı. Geniş burun kutusu olan ayakkabılar, medial longitudinal arkın desteklendiği ve kalkaneusun valgusa gidişini engelleyen ortez yaklaşımlarının deformitenin ilerlemesini durdurmak amacıyla kullanılabileceğini belirtti. Halluks valgus istirahat atellerinin de tedavi yaklaşımları arasında yer aldığını ancak ayakkabı içerisinde kullanımının mümkün olmaması nedeniyle pek fazla tercih edilmediğini ifade etti. Kullanılan ortezlerden sonra ağrıda azalma ve fonksiyonda iyileşme görülmüyorsa cerrahi açıdan hastaların gözden geçirilmesi gerektiğini aktardı. Cerrahiden sonraki dönemde ise dizilimin düzgünlüğü için bunyon kullanımı, eklem hareket açıklığının yeniden sağlanması amacıyla dinamik ortez kullanımının gerekli olduğunu ifade eden Öğr. Gör. Şabo KESLER erken teşhisin deformitenin ilerlemesinin engellenmesinde en önemli adım olduğunu da belirtti.
Genetik faktörlerin etkisi dışında yanlış ayakkabı kullanımı sonucu karşımıza çıkan halluks valgus deformitesi toplumda yaygın olarak görülen bir deformitedir. Yukarıda aktarılanlardan yola çıkılarak toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi, erken teşhis için taramaların yapılması ve erken dönemde ortezleme ile deformitenin görülme sıklığının azaltılması ve ilerlemenin engellenmesinin mümkün olduğunu söyleyebiliriz.