Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu - shmyo@gelisim.edu.tr

Ortopedik Protez ve Ortez








 Biyonik Protezler


İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ), Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO), Ortopedik Protez ve Ortez Program Başkanı Öğr. Gör. Hüsniye Merve Karaağaç, Biyonik Protezler hakkında konuştu.


Amputasyon sonrası kullanılan teknolojik açıdan en gelişmiş protezler biyonik protezlerdir. Kullanıldığı vücut kısmında deriye yerleştirilen elektrotlar ile kasılan kas gruplarından elektriksel impulsları algılar ve protezde bulunan bilgisayara gönderir, buradaki mikroişlemci bu mesajları inceler ve uygun eklemlerde harekete dönüştürür. Elektronik sensörler, hareket için gereken pozisyon ve kuvvet bilgisini mikroişlemciye gönderir. Vücut ksımlarını bağımsız olarak hareket ettirebilme özelliği dolayısıyla elektrik kontrollü protezlerden farklıdır.

Günümüzde ileri düzey mühendislik çalışmalarıyla geliştirilen biyonik eller uygun güçlü kavrama yapılmasını sağlamaktadır. Normal el hareketleri benzeri geliştirilen biyonik eller daha önceleri uygulanan mekanik veya myo elektrik kontrollü ellerden farklı olarak parmakları bağımsız hareket ettirmekte hatta el bileğini bükme hareketi de yaptırmaktadır. Biyonik ellerin hareketlerini uygulamalar ile telefon veya tabletlerden kontrol etmekte mümkündür. Ayrıca bilgisayar ayarları yapılarak günlük yaşamda birçok fonksiyonu protez elle gerçekleştirmek ve bir işte çalışmak mümkün olmaktadır. Diğer taraftan biyonik teknoloji işlevsel ve duyusal farkındalık yaratan benzersiz bir bileşimdir. Bu teknolojik sistemlerle geliştirilen biyonik protezlerle doğala benzer yürüyüş sağlanmakta, suya ve aşınmaya dayanıklı seçenekleri ile yüzme, atıcılık, bisiklet sürme, koşu, kayak, masa tenisi gibi spor aktivitelerinin yapılması mümkün olmaktadır. Özellikle protezlerde son teknolojik uygulamalarla ve mikro işlem kontrolü ile doğru zamanda doğru hareketin oluşması sonucu farklı zeminlerde yürüme yapılmaktadır. Bu da bacağını farklı seviyelerden kaybeden kişilere spor yapma olanağı vermektedir.

Son olarak Amerikan savunma bakanlığına bağlı DARPA(Gelişmiş Savuma Araştırma Projeleri Ajansı) düşünce ile kontrol edilebilen protezlere yeni boyut kazandırarak protezin temas ettiği maddenin hissedilebilmesini hedefliyor. Yapılan ilk denemelerde 28 yaşındaki bir ampute bireye test ettirilip olumlu sonuç alındığı gözlemlenmiştir.
Özellikle protezlerde son teknolojik uygulamalarla ve mikro işlem kontrolü ile doğru zamanda doğru hareketin oluşması sonucu farklı zeminlerde yürüme yapılmaktadır. Bu da bacağını farklı seviyelerden kaybeden kişilere spor yapma olanağı vermektedir.